Hürmasonluk Hakkında Bir Yabancının Sorabileceği: 100 AHRET SORUSU
Soru 1. Hürmasonluk Nedir?
Orta Çağlarda katedral inşaatlarını yapan mimar ve inşaat işçilerinin oluşturduğu loncalar, muhtelif sosyolojik nedenlerle, fiili inşaat işçiliğini kapsayan “operatif” şekilden aydınlanma felsefesinin geliştiği “spekülatif” bir teşkilâta dönüşmüştür. Masonluğun felsefesi özgürlük, eşitlik ve kardeşliktir; dayandığı sac ayağı kardeş sevgisi, yardım ve gerçeğin ara- nışıdır. Masonluk bu yolda başarılı olabilmek için her türlü cehalet, batıl inanç, bağnazlık, bencillik ve ihtirasla mücadele eder, iyiye, doğruya ve güzele yönelir, Akıl ve Hikmet’in kuracağı, Kuvvet’in gerçekleştireceği ve Güzellik’in süsleyeceği İnsanlık Mâbedini yapmaya çalışır, bu yolda öğretilerini sembol ve alegorilerle anlatır. Ritüellerinde muhafazakâr olmasına rağmen, sembol ve alegorilerin değişen zamanlarda değişik tarzda tefsir edilebilmeleri sayesinde daima güncel kalabilmiş, toplumun gelişmesine ayak uydurabilmiş ve böylece en eski cemiyet olma sıfatını ka- zanabilmiştir.
Masonluk, alanı mahçup, vereni mağrur kılmamak üzere yoksul vatandaşlara yaptığı bireysel yardımları gizli yapar.
Muntazam Masonluk demokrasi ve laiklik sınırları içinde kalarak, her din ve politik görüşe kucak açtığından, kardeşler arasında gereksiz sürtüşmeleri önlemek üzere, din ve politika tartışmalarını yasaklamıştır. Ama, yanlışa hoş görülü olmadan, değişik düşüncelere karşı tolerans ilkelerini özümsemiş, localarda hitabet kabiliyetlerini ve dialektik düşünme hassalarmı geliştirmiş Masonlar bireysel olarak politika yapabilirler. Masonluk ise politika ile uğraşmaz.
Medyada Mason aleyhtarı yayınlara karşı Masonluk zaman zaman cevap hakkını kullanmış olmakla beraber, ucuz polemiklere girmemeye özen gösterir.
Soru 2. Hürmasonluk gizli bir cemiyet midir?
Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası ülkemizin cemiyetler yasasma göre kurulmuş, Emniyetin cemiyetler masası ve Maliye tarafm- dan denetlenen, adresi, toplantı yerleri, telefon numaraları, İnternet sitesi, e-postası belli bir müessesedir. Masonluğun sosyal faaliyeti zaman zaman medyada haber olur, basın toplantıları, halka açık bilimsel paneller, balo ve konserler tertip etmek, tabii âfetlerde yardımını gizlenmeden yapmak, 500 öğrenciye burs vermek, genelde yoksullara yardım etmek gibi sosyal faaliyetleri vardır. Tüm dernek ve kulüplerde de olduğu gibi, özel davet olmadıkça, toplantıları yalnız kendi üyelerine açıktır.
Masonlar Mason olduklarını açıklayabilirler, ancak bazı çevrelerdeki Mason aleyhtarlığı nedeniyle, izin almadan, başkasının mason olduğunu açıklamak Masonik etik anlayışa uygun değildir.
Katolik ülkelerde aforozdan kaçman Masonlar gizliliği seçmişlerdir. Bu nedenle de Masonluğa gizli cemiyet tarifi yakıştırılmış olabilir. Protestan ülkelerde Masonlar hiç bir dönemde gizlenme ihtiyacmı hissetmemişlerdir.
Soru 3. Masonluğun sırları, işaret ve şifreleri var mıdır?
Orta Çağlarda, Operatif Masonluk dediğimiz loncalar döneminde, masonlar mimarî oranlar, çizim teknikleri gibi meslekî sırlarını korumak ihtiyacını hissediyorlardı. Şantiyeden şantiyeye iş aramak üzere seyahat eden yabancı masonlar, geldikleri şantiyelerde kendilerini tanıtmak için işaret ve şifreler kullanırlardı. Operatif Masonluğun mirasçısı olan günümüzün Spekülatif Masonluğunda (buna Sembolik Masonluk da denir) bu işaret ve şifreler hâlâ ritüel uygulamalarında sembolik olarak yer alır. Günümüzde artık pratik değeri kalmayan bu işaret ve şifreler, ritüel dışında kullanılmaz; Masonları yakalarına, kravatlarına taktıkları rozetlerden veya konuşurken kullandıkları referanslardan tanırız. Bu geleneksel işaret ve şifrelerden başka Masonluğun bir sırrı yoktur. Kaldı ki, bu sırlar da çoktan sır olmaktan çıkmış, 18. yüzyılın başından beri, Masonluk hakkında yazılan binlerce kitapta tüm ayrıntılarıyla açıklanmışlardır.
Yukarıda söylenenlerin dışında, sembol ve alegorilerin kendi dilleri vardır. Nasıl ki fizik, cebir okumamış biri, herhangi bir kütüphanede bulabileceği bilimsel bir kitabı anlamakta zorlanırsa, tıp tahsilini almamış biri için de tıbbî metinler giz taşıyorsa, Masonluğu fiilen yaşamamış kişi için de sembol ve alegoriler gizemli kalır, sır zannedilir.
Celil Layiktez
Kaynak: Tesviye Dergisi Sayı 49